Zo groot als de verbeeldingskracht van Jeroen Bosch was, zo klein waren de marges waarbinnen een katholieke uitvaart destijds muzikaal kon worden vormgegeven. De Latijnse liturgie was leidend, ook in de eeuwen na het overlijden van de grote Bosschenaar. In onze tijd is er ruimte om het herdenken van een overledene op allerlei manieren vorm te geven. Componisten maken daar dankbaar gebruik van, getuige de overwegingen van Hawar Tawfiq voor zijn compositie-opdracht. Hij overziet de geschiedenis, onderzoekt het mogelijke materiaal, maakt daarin zijn keuzes en vormt het stuk naar eigen goeddunken.

Martin Hoondert laat in zijn bijdrage zien dat er parallel aan de eeuwenoude Europese requiem-traditie tal van andere religies en culturen zijn die elk op eigen wijze ritueel vormgeven aan afscheid nemen van geliefden of personen uit de gemeenschap.Maar in elk van die tradities zijn muziek en het woord de kern van het rituele afscheid.

Parallel aan het ontstaan van het Bosch Requiem 2021 loopt ook het educatieve project Muzikale rituelen met leerlingen van Bossche basisscholen. Door samen te praten en te spelen rond de vraag: Wat zou jij laten horen als je wilt troosten? komen de kinderen tot een gezamen- lijke compositie. Het is mooi om te zien hoe herdenken en troost op die manier voor kinderen zowel een persoonlijke ervaring als een gemeen- schappelijke uitingsvorm kan zijn. En dat nodigt weer uit tot nadenken over de vraag: Wat zou jijzelf willen laten weerklinken in een requiem?

November Music

’s-Hertogenbosch, 2021